Ақтөбе облыстық әдістемелік орталығы 
Тургенева, 86
Ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) – бұл жеке және заңды тұлғалардың БЖЗҚ-ға дербес, өз еркімен төлейтін ақша қаражаты. Жеке және заңды тұлғалар ЕЗЖ-ны өз бетінше енгізе алады.
❗ Ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) жайлы нені білу қажет?
Ағымдағы жылдың 1 сәуірінен бастап 2022 жылға есептелген зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегі (ТЖШ) күшіне енеді.
Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалану құқығын іске асыру үшін салымшы (алушы) тұрғын үй жағдайын жақсарту және (немесе) емделуге ақы төлеу мақсатында алуға қолжетімді зейнетақы жинақтарының бар-жоғына көз жеткізуі тиіс. Мұны enpf.kz сайты немесе БЖЗҚ мобильді қосымшасындағы жеке кабинетте, сондай-ақ, egov порталы мен мобильді қосымшасында көруге болады.
БЖЗҚ-ның қандай қызметтерін жеке куәліксіз алуға болады?
БЖЗҚ салымшыларға (алушыларға) көрсетілетін цифрлық қызметтер желісін кеңейтуде. Бүгінде жеке зейнетақы жинақтарын БЖЗҚ-дан жеке куәліксіз алуға болады. Ол үшін еGovMobile мобильді қосымшасында жеке куәліктің цифрлық (электрондық) нұсқасы болса жеткілікті.
2022 жылдың 1 сәуірінен бастап біржолғы зейнетақы төлемдері қалай жүзеге асырылады?
Ағымдағы жылдың 1 сәуірінен бастап 2022 жылға есептелген зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегі (ТЖШ) күшіне енеді. Бұған дейін Президент Қасымжомарт Тоқаевтың тапсырмасын орындау үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 13 желтоқсандағы №875 қаулысымен 2021 жылға есептелген ТЖШ қолдану мерзімі 2022 жылдың 1 сәуіріне дейін ұзартылды.
БЖЗҚ екі ай ішінде салымшыларға 6,6 миллион қызмет көрсетті
Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры 2022 жылдың екі айында (01.01.2022-01.03.2022 аралығында) өз салымшыларына 6,6 миллион қызмет көрсетті.
Әлеуметтік зерттеу: қазақстандықтардың қаржылық сауаттылық деңгейі жоғарылады
Халықтың зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы қаржылық сауаттылық деңгейін және олардың «БЖЗҚ» АҚ-ға деген сенім дәрежесін айқындайтын жыл сайынғы тәуелсіз әлеуметтік зерттеудің қорытындысы шықты.
Қазақстандықтар БЖЗҚ-ға 354 миллиардтан астам теңгені қайтарды
2022 жылдың 1 ақпанындағы жағдай бойынша 2021 жылдың қаңтарынан бастап БЖЗҚ салымшылардың (алушылардың) тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін жинақталған зейнетақы қаражатын пайдалануға 781 736 өтінішін орындады. Уәкілетті оператор-банктерде ашылған қазақстандықтардың арнайы шоттарына БЖЗҚ 2,5 трлн теңге қаржы аударды. Біржолғы зейнетақы төлемдерінің орташа сомасы – 3,2 млн теңге.
БЖЗҚ-дан төленетін төлем мөлшері 2022 жылы 5 пайызға көтерілді
БЖЗҚ-дан төлемдер Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылдың 2 қазанындағы № 1042 қаулысымен (2021 жылдың 1 сәуірінен бастап қолданысқа енгізілген өзгерістермен) бекітілген Әдістемеге сәйкес жүзеге асырылады. Осы Әдістемеге сәйкес зейнетке шыққан адамдарға төлемдер былайша есептеледі: зейнетақы жинақтарының сомасы зейнетақы жинақтары төлемдерінің мөлшерлемесі – 6,5% -ға көбейтіліп, одан кейін 12-ге бөлінеді. Нәтижесінде төлем алынатын бірінші жылы БЖЗҚ-дан ай сайынғы төлемдер мөлшері есептеп шығарылады.
Назар аударыңыз! Алаяқтар мессенджерлерде жалған хабарламалар таратуда
Жаңа алаяқтық айла-шарғы пайда болды. БЖЗҚ салымшылары өздерін Қор қызметкеріміз деп таныстырған делдалдардан қолқа түскенін хабарлауда. Олар ақшасын төлесеңіз тұрғын үйге немесе емделуге зейнетақы жинақтарын алып беруге көмектесеміз деп уәдені үйіп төккен. Қордың 30-ға жуық салымшысы осы заңсыз әрекеттердің құрбаны болды.
Кейбір зейнетақы қызметтерін жеке басты куәландыратын құжатсыз алуға болатыны рас па?
Ағымдағы жылдың қазан айынан бастап зейнетақы қызметтерін жеке куәліксіз де алуға болады. Ол үшін смартфондағы еGovMobile қосымшасында төлқұжаттың цифрлық (электрондық) нұсқасы болуы жетіп жатыр.
Мен азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт жасадым, бірақ қазіргі уақытта бұл келісім арқылы табыс таппаймын, өз пайдама жарна аудара аламын ба?
Егер азаматтық-құқықтық сипаттағы шарт (АҚС) салық агенті болып табылмайтын жеке тұлғамен жасалған болса, онда сіз алатын табыстың 10 пайызынан кем емес, бірақ тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 50 еселенген мөлшерінің 10 пайызынан көп емес мөлшерде (2022 жылы ЕТЖМ – 60 мың теңге) өз пайдаңызға жарна аударуға құқылысыз.
Зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үйге немесе емделуге пайдалану мүмкіндігі үшін жеткіліктілік шегінің ұлғаюы жөнінде сұрағым келіп тұр. Мысалы, менің туған күнім 25.04.1983 ж., 25.04.2022 жылға дейін жеткіліктілік шегі қазіргідей 3 220 000 теңге болып қала ма? Әлде 01.01.2022 ж. бастап мен үшін жеткіліктілік шегі 5 640 000 теңгеге дейін ұлғайады ма?
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңында (бұдан әрі – Заң) зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегі - ай сайынғы зейнетақыны қамтамасыз ету үшін қажетті міндетті зейнетақы жарналары және (немесе) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарының ең төмен мөлшері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төмен зейнетақы мөлшерінен төмен емес деп айқындалған.
2022 жылдан бастап зейнетақы жинақтарын алу үшін ең төменгі жеткіліктіліктің жаңа шегі ескерілетінін естідім. Бұл рас болса, неліктен мұндай шешім қабылданды?
ҚР «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңында «зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегі – Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен Әдістемеге сәйкес айқындалған, республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыстағы ең төменгі зейнетақы мөлшерінен кем емес, ай сайынғы зейнетақыны қамтамасыз ету үшін қажетті міндетті зейнетақы жарналары және (немесе) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарының ең төменгі мөлшері» деп белгіленген.
Бірнеше айдан соң жасым келгендіктен зейнетке шығамын. Қашан, әрі қайда баруым керек?
Мемлекеттік бюджеттен базалық және ортақ зейнетақыны, сондай-ақ, міндетті зейнетақы жарналары және (немесе) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері тағайындалуы үшін сіз бірыңғай өтініш және құжаттар топтамасымен тұрғылықты жеріңіз бойынша «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының бөлімшелеріне (ХҚКО) жүгінуіңіз қажет.
Жұбайым жеткіліктілік шегінен асып түскен зейнетақы жинақтарының бір бөлігін инвестициялық компаниялардың басқаруына бергісі келеді. Оларға сенуге бола ма, жоқ па, күмәнім бар.
2021 жылдың қаңтарынан бастап салымшылар мен алушылар инвестициялық портфельді басқаратын компанияны өз бетінше таңдау арқылы өздерінің зейнетақы жинақтарын инвестициялауға қатыса алады.
2022 жылы БЖЗҚ төлемдері қалай өзгерді?
БЖЗҚ-дан төлемдер Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылдың 2 қазанындағы № 1042 қаулысымен (2021 жылдың 1 сәуірінен бастап қолданысқа енгізілген өзгерістермен) бекітілген Әдістемеге сәйкес жүзеге асырылады.
Биыл тамыз айында мен зейнетке шықтым, бірақ зейнетақымды былтыр зейнетке шыққан жолдасыма қарағанда басқаша есептеп берді. Бұл неге байланысты?
Дұрыс айтасыз, 2021 жылдың 1 сәуірінен бастап БЖЗҚ-дан ай сайынғы төлемді есептеу әдістемесі өзгерді.
Зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеуді жүзеге асырудың жаңа Әдістемесіне сәйкес, зейнетақы төлемдерінің жылдық сомасы бірінші жылы зейнетақы жинақтары сомасының зейнетақы жинақтары төлемдерінің 6,5 % мөлшерлемесіне көбейтіндісі ретінде есептеледі.
Мен 50 жасқа толдым, енді ерікті зейнетақы жарналары есебінен төлемдерді ала бастасам деп едім. Мұны қалай жүзеге асырамын?
Көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру мақсатында, әрі алушыларға ыңғайлы болып, уақыт үнемдеу үшін БЖЗҚ 2021 жылдың тамыз айынан бастап БЖЗҚ-да кемінде бес жыл ерікті зейнетақы жарналары есебінен қалыптасқан зейнетақы төлемдерін және оларға есептелген инвестициялық табысты Қордың корпоративтік сайтындағы жеке кабинет арқылы тағайындау туралы қашықтан өтініш беру мүмкіндігін жүзеге асырды.
Бірнеше жыл бұрын мен зейнетақы қорында шот ашқан едім, бірақ жұмысқа шықпадым.
Бірнеше жыл бұрын мен зейнетақы қорында шот ашқан едім, бірақ жұмысқа шықпадым. Бұдан кейін үш жыл бойы ресми түрде еш жерде жұмыс істемедім, сондықтан да жарна аударылмады. Енді ресми түрде жұмысқа шықтым, бірақ маған «жеке зейнетақы шотыңыз» жоқ деді. Сонда менің шотым қайда кетті, әрі оны қалай қайтадан ашсам болады?
Қайырлы күн! Зейнеткер атанғаныма үшінші жыл, бірақ жақында вахтер ретінде қосымша жұмыс таптым. Енді менің жұмыс берушім жалақымның 10%-ын БЖЗҚ-ға аудара ма деген сұрақ туындады. Өйткені, мен сіздерден зейнетақы төлемдерін алып жүрмін ғой.
Қайырлы күн! Зейнеткер атанғаныма үшінші жыл, бірақ жақында вахтер ретінде қосымша жұмыс таптым. Енді менің жұмыс берушім жалақымның 10%-ын БЖЗҚ-ға аудара ма деген сұрақ туындады. Өйткені, мен сіздерден зейнетақы төлемдерін алып жүрмін ғой.
Ең төменгі жеткіліктілік шегі қалай есептеледі?
2021 жылдың қаңтарында Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экономикалық өсуді қалпына келтіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы күшіне енді. Заңға сәйкес азаматтарға зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үй жағдайын жақсарту, емделудің ақысын төлеу, сондай-ақ, жеке басқарушы компанияларға инвестициялық басқаруға беру үшін пайдалану құқығы берілді.
Сәлеметсіз бе! Мен Ресей азаматымын, бірақ Қазақстанда тұрып жатырмын. Әрі жұмыс істеймін, менің зейнетақымен қамсыздандыру мәселем қалай шешілуде?
2014 жылдың 29 мамырында қол қойылған Еуразиялық экономикалық Одақ туралы Келісім бойынша, Одаққа мүше мемлекеттердің еңбекшілері мен отбасы мүшелерін зейнетақымен қамсыздандыру тұрақты тұратын мемлекеттің заңнамасы, сондай-ақ, ЕАЭО мүше мемлекеттер арасындағы жекелеген халықаралық Келісімге сәйкес реттеледі.
БЖЗҚ-дағы Ашық есік күніне шақыру
2021 жылдың 10 желтоқсанында сағат 10:00-де, 12:00-де, 14:00-де және 16:00-де «БЖЗҚ» АҚ Ақтөбе облыстық филиалында онлайн форматта «Цифрлы БЖЗҚ: барлығы салымшыларға ыңғайлы болу үшін» Ашық есік күнін өткізеді.
Қайырлы күн! Мен өзімнің зейнетақы жинақтарымды мерзімінен бұрын алуға дайындалып жатырмын, әрі жеке табыс салығын төлеу мәселесі туралы білгім келеді. Оны қазір толық төлеймін бе? Зейнетке шыққаннан кейін қалған жинақтарымды маған қалай төлейді? Шегерімдер бар ма?
БЖЗҚ-дан төленетін біржолғы зейнетақы төлемдерінің сомаларына салық салу тәртібін айқындау мақсатында Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі) 25.12.2017 ж. №120 – VI Кодексінің (бұдан әрі – Салық кодексі) 351-1 - бабында (бұдан әрі - ЖТС) Қазақстан Республикасының зейнетақы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделуге ақы төлеу мақсатында біржолғы зейнетақы төлемдерінен (әрі қарай – БЗТ) жеке табыс салығын (бұдан әрі - ЖТС) есептеу, ұстап қалу және төлеудің ерекшеліктері қарастырылған.
Сәлеметсіз бе! Енді БЖЗҚ-да шот ашу үшін өтініш жазудың қажеті жоқ екенін жаңалықтардан естіп қалдым. Салымшының қатысуынсыз шот ашылса, азамат туралы ақпаратты қалай аласыз?
Иә, расында да ЖЗҚ-дағы барлық жеке зейнетақы шоттар автоматты түрде ашылады.
Сәлеметсіз бе, мен жұмыс істеп жүрген зейнеткермін, емделу үшін зейнетақы жинақтарын біржолғы алуыма мүмкіндік бар ма?
Заңның 30-бабы 1-тармағына сәйкес (Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» заңы), БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері белгіленген кесте бойынша, ай сайынғы зейнетақы төлемдері және (немесе) зейнетақы аннуитеті шартына сәйкес зейнетақы жинақтары есебінен сақтандыру ұйымынан сақтандыру төлемдері түрінде міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарынан жүзеге асырылады. Сондай-ақ Заңның 31-бабы 1-1-тармағында, 32-бабының 1-1-тармағында көрсетілгендей, азаматтарға тұрғын үй жағдайларын жақсарту және (немесе) емделуге ақы төлеу мақсатында біржолғы зейнетақы төлемдері түрінде табыс етіледі.
БЖЗҚ жылжымалы кеңселері биыл 762 елді мекенге қызмет көрсетті
Еліміздің кең байтақ мемлекет, әлемде көлемі жағынан тоғызыншы орынды алатыны белгілі. Сондықтан БЖЗҚ-ның қызмет көрсету кеңселерімен бүкіл республика аумағын қамту мүмкін емес. Әрі ғаламтор желісі де барлық жерге жетпеген.
Жыл басынан бері БЖЗҚ салымшылары 30 миллионнан астам қызмет алды
Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры ағымдағы жылдың тоғыз айында ғана (01.01.2021-01.10.2021 аралығындағы кезеңде) өз салымшыларына 30,3 миллион қызмет көрсетті. Бұл өткен 2020 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 45,8% көп.
Қайтыс болған туысын жерлеуге және жинақтауға арналған біржолғы төлемді қалай алуға болады?
Алушы, сондай-ақ, БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар және зейнет жасына (ерлер 63 жасқа толғанда, әйелдер 2021 жылы 60 жасқа толғанда, олардың жасы 2027 жылы 63 жасқа толғанға дейін жыл сайын 6 айға артып отырады) толмаған адам қайтыс болған жағдайда, оның отбасына не жерлеуді жүзеге асырған адамға БЖЗҚ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 52,4 еселенген (2021 жылғы АЕК – 2 917 теңге), бірақ жеке зейнетақы шотындағы (ЖЗШ) қаражаттан артық емес мөлшері шегінде жерлеуге арналған біржолғы төлем жасайды.
БЖЗҚ-ның мобильді қосымшасын қалай жүктеп, тіркелуге болады?
ENPF мобильді қосымшасын Android және IOS базасындағы кез келген смартфонға немесе планшетке тегін жүктеп алуға болады.
